Cuối tháng 11 năm nay, xuất khẩu thủy sản lần đầu tiên vượt 10 tỷ USD

Sau khi chịu tác động của dịch COVID-19, xuất khẩu thủy sản có dấu hiệu phục hồi, tăng trưởng khoảng 30% so với cùng kỳ năm 2021 và vượt mục tiêu 9 tỷ USD đề ra từ đầu năm.

Hết tháng 11 năm nay, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sẽ vượt mốc 10 tỷ USD, vượt mục tiêu 9 tỷ USD đề ra từ đầu năm.

Dù có khó khăn xuất khẩu thủy sản vẫn vượt mục tiêu đề ra hồi đầu năm

Nửa đầu tháng 11, xuất khẩu thủy sản đạt 369.437.778 USD, giảm 15,64% so với cùng kỳ năm 2021, theo thống kê từ Tổng cục Hải quan. Từ ngày 1 tháng 1 đến ngày 15 tháng 11, đạt tổng cộng 9,752 tỷ đô la, tăng 29,74% so với cùng kỳ năm 2021 và 248 triệu đô la đã vượt qua ngưỡng 10 tỷ đô la.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), chỉ sau 10 tháng đầu năm, xuất khẩu thủy sản đã đạt 3 mốc quan trọng. Đầu tiên, phá vỡ kỷ lục hàng năm 8,9 tỷ USD về xuất khẩu thủy sản được thiết lập vào năm 2021. Thứ hai là lần đầu tiên xuất khẩu thủy sản hàng năm đã vượt 9 tỷ USD. Thứ ba là xuất khẩu đã vượt kế hoạch năm 9 tỷ USD chỉ trong 10 tháng.

Xuất khẩu thủy sản năm nay tăng khá, chủ yếu do tác động từ những biến động của thị trường thế giới. Giá các loại cá đã tăng đáng kể trên toàn thế giới do nhu cầu thủy sản tăng mạnh trong nửa đầu năm nay cũng như lạm phát toàn cầu, giá năng lượng cao, cuộc khủng hoảng giữa Nga và Ukraine và các yếu tố khác. Tuy nhiên, kể từ quý IV, tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ của ngành thủy sản đã chậm lại. Doanh thu xuất khẩu tôm có thể vẫn thấp hơn so với cùng kỳ năm ngoái, kể cả trong những tháng cuối năm.

10 tháng đầu năm dù giảm 18% so với cùng kỳ nhưng thị trường Mỹ vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất, chiếm gần 20% với kim ngạch đạt 733 triệu USD

Tình trạng khó khăn này, theo TS Hồ Quốc Lực, nguyên Chủ tịch VASEP, Chủ tịch Hội đồng quản trị FIMEX Việt Nam, đã được dự báo từ khá sớm và khó tránh khỏi. Nhiều doanh nghiệp thủy sản gặp phải tình trạng đối tác chậm giao hợp đồng đã ký, thậm chí hủy một số đơn hàng đã đàm phán, chậm trao đổi kế hoạch kinh doanh năm sau.

Thách thức đối với doanh nghiệp hiện nay khi Tết Nguyên đán đến gần không chỉ là đơn hàng, công việc và lương thưởng cho người lao động. Các doanh nghiệp có vốn đáng kể có thể gặp khó khăn khi dừng lại ở đây; đối với những nơi có vốn hạn chế phụ thuộc vào các khoản vay ngân hàng, thách thức là gấp đôi. Do đó, chấp nhận giảm giá hoặc giao dịch giá thấp để cứu dòng tiền là điều cuối cùng mà bất kỳ ai cũng phải làm. Tuy nhiên, nó là một vòng xoáy đi xuống; trong khi những khó khăn về tài chính có thể ngăn cản một số vấn đề trước mắt, những tác động lâu dài của lạm phát và khả năng cạnh tranh toàn cầu là không rõ ràng.

Mất mát kéo dài đã xảy ra trong cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu 2007–2008; kết quả là khá nhiều doanh nghiệp thủy sản, kể cả những doanh nghiệp lớn, đã lao vào cuộc chiến vài năm sau đó. Bất chấp những thách thức, ngành thủy sản vẫn đạt kết quả vượt trội so với mục tiêu đặt ra từ đầu năm 2022. Nhưng không thể nói rằng tốc độ tăng trưởng và phát triển hiện tại là bền vững với tình trạng hiện nay. Theo Chủ tịch Hội đồng quản trị FIMEX, “Khả năng phục hồi là khá mỏng, đối với cả cá tra và tôm, vốn là hai mặt hàng chủ lực chiếm trên 60% tỷ trọng xuất khẩu của ngành.

Xuất khẩu tôm tháng 10/2022 giảm 26%

Kim ngạch xuất khẩu hải sản qua các năm

Theo bà Lê Hằng, Phó Giám đốc Trung tâm VASEP.PRO, xuất khẩu tôm trong tháng 10 chỉ đạt 313 triệu USD, thấp nhất kể từ đầu năm. Lũy kế 10 tháng, xuất khẩu tôm đạt hơn 3,7 tỷ USD, tăng 16% so với cùng kỳ năm ngoái. Nhập khẩu tôm từ Việt Nam đã giảm đáng kể tại tất cả các thị trường chính trong tháng 10. Kết quả là XK tôm sang Mỹ giảm 56%, với tổng trị giá trên 52 triệu USD, sang Nhật Bản giảm 19%, sang Hàn Quốc giảm 26%, sang Anh giảm 55% và sang các nước EU giảm 88% so với cùng kỳ.

Đặc biệt, xuất khẩu sang Trung Quốc và Hồng Kông tiếp tục tăng lần lượt 18% và 14% kể từ tháng 10 năm 2021. Thị trường Mỹ tiếp tục chiếm tỷ trọng lớn nhất tính đến hết tháng 10, chiếm gần 20% tổng kim ngạch với kim ngạch 733 triệu USD, tương đương 63 nghìn tấn tôm, mặc dù giảm 18% so với cùng kỳ. Với 9% về khối lượng và 11% về giá trị, Việt Nam là nhà cung cấp tôm lớn thứ tư cho thị trường Mỹ. So với cùng thời điểm năm ngoái, giá trung bình tôm Việt Nam NK vào Mỹ tăng 9%, từ 10,59 USD lên 11,54 USD/kg. Ngoài Mỹ, EU có xuất khẩu tôm giảm 35% trong cùng tháng năm ngoái. Đức, Hà Lan, Bỉ và Pháp là 4 thị trường lớn của EU có xuất khẩu đều sụt giảm ở mức hai con số. Xuất khẩu tôm sang EU là 618 triệu USD tính đến tháng 10 năm 2022, tăng 28% so với cùng tháng năm trước.

Tuy nhiên, xuất khẩu tôm sang các thị trường khác tiếp tục tăng trưởng tích cực, với mức tăng lần lượt là 70%, 50%, 38% và 31% sang Trung Quốc, Australia, Canada và Hàn Quốc. Dù đang là thời điểm cuối năm, nhu cầu tiêu thụ tôm trên thị trường giảm, khó tìm nguồn nguyên liệu, giá thành sản xuất còn cao, trong khi doanh nghiệp và người nuôi thiếu vốn đầu tư sản xuất, xuất khẩu theo Phó Giám đốc Trung tâm VASEP.PRO. Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam thông báo sẽ tổ chức sự kiện “Mừng xuất khẩu thủy sản vượt mốc 10 tỷ USD” tại TP.HCM vào ngày 10/12/2022, trước khi xuất khẩu thủy sản đạt được cột mốc đó.

Năm 2022, xuất khẩu cá tra có thể đạt trên 2,5 tỷ USD

Dự kiến cả năm 2022, xuất khẩu thủy sản sẽ thiết lập mốc kỷ lục 11 tỷ USD.

Bà Lê Hằng khẳng định, mặc dù xuất khẩu cá tra trong tháng 10 tăng 16% so với cùng tháng năm ngoái nhưng kim ngạch xuất khẩu 159 triệu USD trong tháng đó là mức thấp nhất kể từ đầu năm 2022. Xuất khẩu cá tra đạt 2,1 tỷ USD tính đến cuối tháng 10, tăng 75% so với cùng thời điểm năm ngoái. Doanh số bán hàng trong tháng 10 giảm gần một nửa so với mức đỉnh 310 triệu USD hồi tháng 4. Riêng xuất khẩu cá tra sang Mỹ trong tháng 10 giảm hơn 25%, đạt xấp xỉ 32 triệu USD. Xuất khẩu cá tra sang thị trường Mỹ chỉ dao động trong khoảng 32 - 33 triệu USD/tháng bắt đầu từ tháng 7, "hụt" so với mức đỉnh 81 triệu USD hồi tháng 4. Tháng 10/2022, xuất khẩu cá tra sang các thị trường lớn của EU có sự khác biệt. Xuất khẩu sang Bỉ giảm 25% nhưng sang Đức tăng mạnh 384%, Hà Lan duy trì mức tăng trưởng khiêm tốn 10% và Tây Ban Nha tăng 142%.

Xuất khẩu sang các thị trường ngách có nhiều tiềm năng trong thời gian qua như Mexico, Malaysia, Colombia, Saudi Arabia… trong tháng 10 giảm 13-53% so với cùng tháng năm trước. Mặc dù xuất khẩu cá tra có xu hướng giảm trong tháng 10 nhưng thị trường chính là Trung Quốc và Hong Kong lại có mức tăng lần lượt là 23% và 123%. Tính đến hết tháng 10, Trung Quốc vẫn là thị trường số 1 của cá tra Việt Nam, chiếm 28% tổng kim ngạch xuất khẩu và tăng trưởng 106% so với cùng kỳ năm 2021. Tính cả Hong Kong, mảng thị trường này chiếm 30% kim ngạch xuất khẩu cá tra đạt 632 triệu USD. Xuất khẩu cá tra dự kiến tăng 58% từ năm 2021 lên hơn 2,5 tỷ USD vào cuối năm nay.

Nguồn: CafeF