Thương mại Việt-Nga: Liên kết mới giữa đường biển và đường sắt

Một kết nối mới giữa các tuyến đường biển và đường sắt để vận chuyển hàng hóa đến và đi từ Việt Nam đã được triển khai tại Nga vào ngày 6 tháng 9 vừa qua. Sự kết nối này đánh dấu sự phát triển của hậu cần và thương mại song phương giữa hai nước, tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa trực tiếp từ Việt Nam sang miền Tây nước Nga và ngược lại.

Trong bảy thập kỷ qua, Việt Nam và Nga đã có mối quan hệ ngoại giao tốt đẹp. Hai bên là đối tác tin cậy về kinh tế, xã hội và chính trị, trong đó Nga là thị trường xuất khẩu quan trọng của Việt Nam.

Tính đến tháng 1 năm 2022, bất chấp những bất ổn do xung đột Nga- Ukraine, thương mại song phương giữa Việt Nam và Nga vẫn có những dấu hiệu tích cực. Giá trị xuất khẩu của Việt Nam sang Nga đạt 391 triệu USD, nhập khẩu 160 triệu USD, xuất siêu 231 triệu USD. Mức tăng hàng năm (yoy) của Việt Nam trong nhập khẩu từ Nga là 80,2% và xuất khẩu sang Nga tăng 5,32% so với cùng kỳ.

Các mặt hàng xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam sang Nga bao gồm điện thoại (125 triệu USD), thiết bị điện tử (micro và tai nghe) (20,9 triệu USD), cà phê (16,3 triệu USD), giày dép dệt may (14,4 triệu USD) và máy in công nghiệp (13,9 triệu USD) , theo Đài quan sát .

Trong khi đó, các mặt hàng nhập khẩu chính của Việt Nam từ Nga bao gồm than (52,8 triệu USD), sắt (20,3 triệu USD), phân bón hóa học (19,7 triệu USD), thịt lợn (8,61 triệu USD) và hợp chất hóa học (6,92 triệu USD).

Nga là thị trường xuất khẩu quan trọng của Việt Nam

Kể từ khi FTA Việt Nam-EAEU có hiệu lực vào năm 2016, phần lớn thuế quan đã được đưa về 0% đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang Nga. Vận chuyển hàng hóa giữa hai quốc gia có thể được vận chuyển bằng ba tùy chọn, tùy thuộc vào hàng hóa:

1. Vận chuyển hàng không (chi phí cao hơn nhưng tiết kiệm thời gian);
2. Vận tải đường sắt (hiệu quả về chi phí và thời gian);
3. Vận tải biển (lựa chọn rẻ nhất nhưng mất nhiều thời gian hơn).

Việc liên kết gần đây giữa tuyến đường biển Việt Nam-Vladivostok và tuyến đường sắt Vladivostok-Moskva của Nga đánh dấu một trang mới trong lĩnh vực hậu cần, cơ bản xuất khẩu và nhập khẩu giữa hai nước. Có nhiều hơn những cơ hội mới cho các doanh nghiệp tại Việt Nam khi khai thác các tuyến đường hàng hải và đường sắt với sự hỗ trợ của một liên kết mới.

Thời gian vận chuyển ngắn hơn giữa Việt Nam và Nga

Vào tháng 5 năm 2022, FESCO (Far Eastern Shipping Company), công ty hậu cần và vận tải tư nhân lớn nhất của Nga, tuyên bố thâm nhập sâu hơn vào thị trường Việt Nam với Tuyến FESCO Việt Nam Trực tiếp (FVDL), hoạt động trên tuyến Vladivostok (Nga) - Hải Phòng (Việt Nam ) - Đường bay Hồ Chí Minh (Việt Nam) -Ningbo (Trung Quốc) - Vladivostok (Nga).

Tuyến vận tải container này đã tạo điều kiện thuận lợi cho dòng hàng hóa trực tiếp từ Nga sang Việt Nam và ngược lại. Thời gian ước tính để một tàu container đến Vladivostok từ Việt Nam là 9-12 ngày, so với năm 2021 có thể mất tới 2-3 tháng.

Đoàn tàu xuất bến từ cảng Vladivostosk. (Ảnh: Duy Trinh/TTXVN)

Tuyến đường biển thông thường của FESCO cho phép hàng hóa di chuyển trực tiếp từ các cảng Hải Phòng hoặc Thành phố Hồ Chí Minh của Việt Nam đến Vladivostok mà không mất thời gian xếp hàng tại các cảng trung chuyển. Trên thực tế, việc chất hàng lại tại các cảng trung chuyển có thể làm chậm thời gian giao hàng đến 2-3 tuần.

FVDL cũng giúp giảm bớt chi phí vận chuyển hàng hóa tăng cao; vào năm 2021, cước vận chuyển hàng hải đã tăng 60% - một container 40 feet có giá 10.000 USD vào tháng 9 năm 2021. Cùng một container hiện có giá thấp hơn 200-300 USD, với dự kiến ​​chi phí sẽ thấp hơn trong những năm tới khi tuyến đường hoạt động ổn định hơn. Theo FESCO, trong 4 tháng, FVDL đã vận chuyển thành công ước tính khoảng 5.000 container tính đến tháng 9 và đang có kế hoạch mở rộng công suất.

Vận chuyển đường sắt Hà Nội-Moskva: Vận chuyển hàng hóa hiệu quả về chi phí

RZD Logistics (một công ty hậu cần Đường sắt nổi tiếng của Nga) phối hợp với Ratraco của Việt Nam (một công ty hậu cần và thương mại), đã vận hành hành lang vận tải Nga-Việt-Nga từ năm 2018.

Trong 5 năm qua, vận chuyển hàng hóa bằng đường sắt sang Nga được sử dụng nhiều để đáp ứng các đơn hàng ngày càng tăng của các nhà xuất nhập khẩu Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực thực phẩm, đồ uống, giày dép và quần áo trẻ em. Vận tải đường sắt đã được coi là giải pháp thay thế tối ưu cho vận tải đường biển do chi phí thấp hơn và thời gian giao hàng ngắn hơn. Tuy nhiên, lợi thế về thời gian giao hàng nhanh hơn của vận tải hàng hóa bằng đường sắt đã không còn hoàn toàn đúng nữa kể từ khi hoạt động của FVDL như đã đề cập trước đó. Thời gian ước tính cho chuyến hàng Hà Nội-Moskva bằng đường sắt RZD có thể mất 24 ngày.

RZD Logistics bắt tay hợp tác với Ratraco của Việt Nam

Tính đến tháng 7 năm 2022, số lượng hàng hóa vận chuyển bằng đường sắt đến Nga đã cao gấp 4,5 lần so với cùng kỳ năm 2021. Thành công của vận tải đường sắt có thể là do giá cước vận chuyển thấp hơn do vận tải đường biển tăng vọt kể từ năm 2021. Bên cạnh đó, việc đơn giản hóa các thủ tục khi đặt hàng vận chuyển hàng hóa bằng đường sắt cũng đã khuyến khích nhiều doanh nghiệp Việt Nam ưa chuộng phương thức này hơn.

Vận tải đường sắt Nga-Việt tiếp tục được đẩy mạnh vào đầu năm 2022, khi công ty hậu cần đường sắt lớn nhất của Nga, TransContainer, công bố hoạt động vận chuyển hàng hóa đường sắt của họ tại Việt Nam khi họ nhận thấy tiềm năng đáng kể trên thị trường.

Các chuyến tàu của TransContainer thường khởi hành từ Hà Nội của Việt Nam, đi qua Trung Quốc, chuyển tải tại ga Zabaikalsk (ở biên giới Nga-Trung), và cuối cùng đến ga Elekt nhám của Moskva của Nga. Thời gian vận chuyển ước tính khoảng 35 ngày và TransContainer dự kiến ​​sẽ chạy ít nhất hai chuyến tàu container trên tuyến đường này mỗi tháng.

Liên kết tuyến đường biển Việt Nam-Vladivostok và tuyến đường sắt Vladivostok-Moskva

FESCO và RZD Logistics ngày 6/9 đã chính thức phê duyệt kết nối giữa tuyến hàng hải FVDL và tuyến đường sắt Vladivostok-Moskva nhằm thúc đẩy luồng hàng hóa trực tiếp và hiệu quả hơn.

Các tuyến đường được kết nối áp dụng hệ thống an ninh kỹ thuật số cho phép các doanh nghiệp chủ động theo dõi lô hàng của mình trong thời gian thực và thực hiện thủ tục hải quan tại nhà ga của Moskva. Việc liên kết sẽ giúp giảm thời gian giao hàng đồng thời đơn giản hóa thủ tục hành chính cho các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam có nhu cầu vận chuyển hàng hóa sang miền Tây nước Nga một cách hiệu quả.

Do FESCO đặt mục tiêu gửi nhiều tàu container thường xuyên hơn trên tuyến hàng hải của mình để mở rộng năng lực trong khi hàng hóa đường sắt giữa các thành phố Vladivostok và Moskva của Nga được lên kế hoạch nâng cấp, giao thương giữa các công ty Việt Nam và các đối tác Nga chắc chắn sẽ phát triển.

Theo Vietnam Briefing